Năm 2025 đánh dấu bước ngoặt lớn trong quản lý thuế thương mại điện tử (TMĐT) tại Việt Nam, với việc các sàn giao dịch như Shopee, Lazada, Tiki, TikTok Shop bắt buộc khấu trừ và nộp thay thuế giá trị gia tăng (GTGT) cho hộ kinh doanh (HKD) và cá nhân kinh doanh. Theo Nghị định 117/2025/NĐ-CP (hiệu lực từ 01/07/2025) và Luật sửa đổi Luật Quản lý thuế 2019 (sửa đổi bởi Luật 56/2024/QH15), quy định này nhằm minh bạch hóa dòng tiền TMĐT, giảm thất thu thuế và hỗ trợ người bán nhỏ lẻ. Từ 01/07/2025, sàn TMĐT có chức năng thanh toán phải khấu trừ thuế GTGT ngay tại nguồn, giúp HKD/cá nhân không phải tự kê khai nếu doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm. Bài viết này phân tích quy định chi tiết, quy trình thực hiện và lưu ý thực tiễn, dựa trên các văn bản pháp luật mới nhất.
>> Tham khảo: Quy định về các loại thuế áp dụng đối với hộ kinh doanh cá thể.
1. Cơ Sở Pháp Lý Và Đối Tượng Áp Dụng
Quy định khấu trừ nộp thay thuế GTGT xuất phát từ Khoản 4a Điều 42 Luật Quản lý thuế 2019 (sửa đổi bởi Khoản 5 Điều 6 Luật 56/2024/QH15), được cụ thể hóa tại Nghị định 117/2025/NĐ-CP.
Theo Điều 4 Nghị định này, tổ chức quản lý nền tảng TMĐT (bao gồm sàn trong nước và nước ngoài có chức năng thanh toán) phải thực hiện khấu trừ và nộp thay số thuế GTGT phải nộp theo pháp luật thuế GTGT đối với mỗi giao dịch cung cấp hàng hóa, dịch vụ phát sinh doanh thu ở trong nước của HKD, cá nhân kinh doanh trên nền tảng.
Đối tượng áp dụng:
- Sàn TMĐT: Shopee, Lazada, Tiki, TikTok Shop, Sendo… (trong nước); Amazon, Alibaba (nếu có chức năng thanh toán tại Việt Nam).
- Người bán: HKD, cá nhân kinh doanh (bao gồm cả không cư trú) có hoạt động trên nền tảng, doanh thu ≥100 triệu đồng/năm (theo Thông tư 40/2021/TT-BTC).
- Giao dịch: Bán hàng hóa (thuế GTGT 1%), dịch vụ (5%), vận tải/dịch vụ gắn với hàng hóa (3%), không xác định (5%).
Ngoại lệ: Nếu sàn không có chức năng thanh toán (chỉ làm trung gian), người bán tự kê khai. Doanh thu dưới 100 triệu/năm miễn thuế GTGT và TNCN, nhưng vẫn phải ghi chép để kiểm tra.
2. Quy Trình Khấu Trừ Và Nộp Thay Thuế GTGT
Quy trình được hướng dẫn chi tiết tại Công văn hướng dẫn của Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh (tháng 8/2025) và Điều 4 Nghị định 117/2025/NĐ-CP. Sàn TMĐT thực hiện theo các bước sau:
- Xác định doanh thu chịu thuế: Doanh thu = Giá bán niêm yết trừ giảm giá do người bán tự thực hiện (không trừ phí nền tảng, vận chuyển, chiết khấu từ sàn). Thời điểm khấu trừ: Ngay khi đơn hàng xác nhận thành công và thanh toán (không chờ giao hàng).
- Tính thuế khấu trừ:
- Hàng hóa: 1% GTGT.
- Dịch vụ: 5% GTGT.
- Vận tải/dịch vụ gắn hàng hóa: 3% GTGT.
- Không xác định: 5% GTGT. Ví dụ: HKD bán 100 triệu đồng hàng hóa qua Shopee → Khấu trừ 1 triệu đồng GTGT ngay từ khoản thanh toán.
- Khấu trừ tại nguồn: Sàn trừ thuế từ khoản thanh toán cho người bán trước khi chuyển tiền.
- Kê khai và nộp thay: Sàn kê khai hàng tháng (Mẫu 01/GTGT), nộp trước ngày 20 tháng sau. Đồng thời cấp chứng từ khấu trừ (tương đương hóa đơn điện tử) cho người bán để khấu trừ đầu vào nếu áp dụng.
- Truyền dữ liệu: Sàn truyền thông tin giao dịch đến Tổng cục Thuế qua Cổng thông tin điện tử, giúp người bán tra cứu và kê khai bổ sung nếu cần.
Người bán được miễn tự kê khai phần thuế đã khấu trừ, nhưng phải cung cấp thông tin MST, địa chỉ cho sàn để xác định cư trú.
>> Tham khảo: Hóa đơn điện tử; Báo giá hóa đơn điện tử.
3. Trách Nhiệm Của Các Bên Liên Quan
Trách nhiệm của sàn TMĐT:
- Đăng ký mã số thuế (MST) với cơ quan thuế Việt Nam nếu là sàn nước ngoài.
- Xây dựng hệ thống tự động khấu trừ, kê khai (tích hợp API với eTax).
- Lưu trữ dữ liệu giao dịch 10 năm, cung cấp báo cáo cho người bán hàng quý.
- Phạt nếu không khấu trừ: 1-3 lần số thuế chậm nộp (Nghị định 125/2020/NĐ-CP).
Trách nhiệm của HKD/cá nhân kinh doanh:
- Cung cấp thông tin chính xác (MST, loại hình kinh doanh) khi đăng ký bán hàng.
- Kê khai bổ sung nếu doanh thu >100 triệu và có chi phí đầu vào khấu trừ.
- Không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào nếu thanh toán tiền mặt ≥20 triệu (Luật Thuế GTGT 2024).
Vai trò cơ quan thuế: Giám sát qua hệ thống dữ liệu lớn, hỗ trợ sàn TMĐT qua “60 ngày cao điểm” (11/2025-12/2025), hoàn thuế nếu khấu trừ thừa.
>> Tham khảo: Các nguyên tắc lập và trình bày Báo cáo tài chính theo Thông tư 99/2025/TT-BTC áp dụng từ 01/01/2026.
4. Ví Dụ Minh Họa Và Lợi Ích
Giả sử chị Lan (HKD cá nhân) bán quần áo trên Lazada, doanh thu tháng 7/2025: 150 triệu đồng (hàng hóa).
- Sàn khấu trừ: 150 triệu × 1% = 1,5 triệu GTGT.
- Chị Lan nhận: 150 triệu – 1,5 triệu – phí sàn = 148 triệu (giả sử phí 0,5 triệu).
- Sàn nộp thay 1,5 triệu thuế trước 20/08/2025, cấp chứng từ cho chị Lan.
- Chị Lan kê khai bổ sung nếu có đầu vào khấu trừ, miễn tự nộp phần GTGT đã khấu trừ.
Lợi ích:
- Đối với người bán: Giảm thủ tục (tiết kiệm 80% thời gian), tránh phạt chậm nộp, minh bạch doanh thu.
- Đối với sàn: Tăng uy tín, tuân thủ pháp luật, dễ mở rộng thị trường Việt Nam.
- Đối với nhà nước: Tăng thu ngân sách (dự kiến 10.000 tỷ đồng/năm từ TMĐT), chống thất thu qua dữ liệu realtime.
- Tác động kinh tế: Hỗ trợ 2 triệu HKD online, thúc đẩy TMĐT tăng trưởng 25%/năm (dự báo 2025).
>> Tham khảo: Tra cứu hóa đơn; Tra cứu hóa đơn điện tử.
5. Lưu Ý Thực Tế Và Rủi Ro
- Cập nhật hệ thống: Sàn phải nâng cấp phần mềm trước 01/07/2025, người bán kiểm tra chứng từ khấu trừ hàng tháng qua app sàn.
- Rủi ro cho người bán: Sai thông tin MST dẫn đến không khấu trừ đúng, phải tự nộp bổ sung (phạt 20% nếu chậm).
- Rủi ro cho sàn: Không khấu trừ → phạt 1-3 lần thuế + đình chỉ hoạt động.
- Hỗ trợ: HKD đăng ký MST đuôi 888 qua Cổng dịch vụ công quốc gia; sàn nước ngoài liên hệ Cục Thuế điện tử.
- Tương lai: Từ 01/01/2026, mở rộng khấu trừ TNCN (0,5-2%), kết nối với hóa đơn điện tử bắt buộc cho HKD.
>> Tham khảo: Thời điểm lập hóa đơn điện tử.
Kết Luận
Ngoài ra, nếu quý doanh nghiệp đang tìm kiếm giải pháp phần mềm hóa đơn điện tử đáp ứng đầy đủ quy định, xin vui lòng liên hệ E-invoice để nhận được tư vấn:
CÔNG TY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÁI SƠN
- Địa chỉ: Số 15 Đặng Thùy Trâm – Cầu Giấy – Hà Nội
- Tổng đài HTKH: 1900 4767 – 1900 4768
- Tel : 024.37545222
- Fax: 024.37545223
- Website: https://einvoice.vn/
Để lại một phản hồi